Over de molen

Poldermolen De Goliath is een achtkante poldermolen, een bovenkruier en grondzeiler. Stichting Beheer en Behoud van het poldermolencomplex De Goliath is sinds 27 april 2006 de eigenaar van de molen en de bij behorende molenaarswoning. De Stichting De Groninger Molen was de vorige eigenaar. Daarvoor was de molen in handen van de gemeente Uithuizermeeden (vanaf 1964). Die had de molen overgenomen van het waterschap Hunsingo. Daarvoor was de molen eigendom van de Eemspolder.

De molen is op vrijwillige basis in gebruik en wordt al jaren draaiende gehouden door Ida Wierenga-Spijk. Zij hebben d.m.v. talloze acties geld bij elkaar gebracht voor de noodzakelijke restauratie van de molen.

De molen heeft ongeveer 2 meter hoge veldmuren, waarop de met riet beklede achtkant staat. De veldmuren zijn met lisenen in de hoeken versterkt en de achtkantstijlen staan op kussens van kops hout. De voorheen gebruikte vijzelaandrijving is nog te zien in het elektriciteitshok op de begane grond, die van steen en beton is opgebouwd. De zware veldkruizen zijn dubbel uitgevoerd vanaf de eerste zolder. Zowel kap als de achtkant is met nieuw riet gedekt en van binnen en buiten met een brandvertragingsmiddel behandeld. De houtworm heeft ook bij De Goliath rondgekeken en dus is de hele molen met houtwormbestrijdingsvloeistof behandeld. De koppen van de voeghouten en de windpeluw zijn behandeld met epoxyhars.Gaan we naar boven, dan zien we sleutelbalken op 1,50 meter hoogte. We zien daarin nog één zwaaibalk (tapbalk). De 2e balk is duidelijk te zien. De vijzelspil van de houten vijzel is in deze spilkalf gelagerd. Gaan we een verdieping hoger, dan zien we een lege zolder. De derde verdieping noemen we de kapzolder.

In de hele molen liggen nu nieuwe vloeren en voor de veiligheid zijn overal brede trappen met stevige leuningen aangebracht. De Goliath is voorzien van een tweetal vijzels, één exemplaar van hout en de ander van ijzer. Dit exemplaar werd aangedreven door een elektromotor van 40 pk. Kijken we naar de bovenas, dan zien we dat deze aan de achterkant van gietijzeren vulstukken tussen de ribben is voorzien. Een Vlaamse vang, de rem van de molen, zit om het bovenwiel en de vangbalk is van een kram en de hangereel van een duim voorzien. Verder zien we een vangketting met houten kralen aan de wipstok, die vanuit de kap naar binnen kan worden gehaald. Twee stormstutten zijn scharnierend op de stormbalk aangebracht. Deze kunnen in het bovenwiel worden geplaatst. Er is verder een pal aanwezig. Het z.g.n. paltouw is aan een haak op een gording in de kap vastgemaakt en niet aan de staart. Het kruien van de molen gebeurt d.m.v. voeghouten(schuifkruiwerk) met keerbalken en niet met keerklossen. Aan de staartbalk vinden we de kruilier met kabel en twee kruiblokken. Het gevlucht is Oud-Hollands opgehekt. We hebben hier te maken met een vlucht van 23,50 meter. De Goliath heeft een nieuw gevlucht en is niet meer wanwichtig.

Voorheen had de molen als taak de bemaling van de Eemspolder te verzorgen. Deze werd in 1876 bedijkt en heeft een oppervlakte van 846 ha.

De windwatermolen De Goliath werd op 1 augustus 1882 aangekocht voor Fl. 1675,- De oude molen werd afgebroken op 30 augustus 1882 en de nieuwe, met 1 vijzel kon toen worden gebouwd. De prijs daarvan bedroeg Fl. 4268,- Op 27 februari 1897 viel de molen ten prooi aan de vlammen. De heer G. Stuivinga uit Warffum kreeg de opdracht voor de nieuwbouw. De totale kosten bedroegen Fl. 8344 en nog 77 cent. Molenmaker Holman uit Stroobos herstelde de molen in 1949. In 1964 nam de gemeente Uithuizermeeden de molen over van de Eemspolder, later in het waterschap Hunsingo opgenomen. De gemeente betaalde slechts Fl. 1,- In 1971 werd de molen wederom gerestaureerd door de firma Bremer voor Fl. 31.656,- In 1974 kreeg de molen een nieuwe vijzel. Er kon toen weer met windkracht worden gedraaid en gemalen. In het voorjaar van 1979 was er voor de molen geen werk meer. Een nieuw gemaal nam het werk over. Op dit moment wordt een maalcircuit gebruikt.